Het grote kantoorgebouw, artistiek beschouwd

Of: hoe een elegante uitspraak al snel precies het tegenovergestelde ging betekenen dan oorspronkelijk bedoeld.

Over “form follows function”

De Amerikaanse architect Louis Sullivan schreef eind 19e eeuw over hoe te ontwerpen voor het toen nieuwe type object ‘groot kantoorgebouw’ en de verschillende sociale en economische functies die daarin verenigd worden.

Sullivan vraagt zich af:

Problem: How shall we impart to this sterile pile, this crude, harsh, brutal agglomeration, this stark, staring exclamation of eternal strife, the graciousness of those higher forms of sensibility and culture that rest on the lower and fiercer passions? How shall we proclaim from the dizzy height of this strange, weird, modern housetop the peaceful evangel of sentiment, of beauty, the cult of a higher life?

Een analyse van de primaire functies en bijpassende architectonische principes volgt. Een begane grond met uitnodigende entree en grote open sociale ruimte daarachter. Een eerste verdieping die dat nog eens dunnetjes over doet en daarna een stapeling van identieke verdiepingen met kantoren, afgetopt door een laatste zolderverdieping. Maar dat is niet voldoende:

But our building may have all these in a considerable degree and yet be far from the adequate solution of the problem I am attempting to define. We must now heed the imperative voice of emotion.

Sullivan’s volgende vraag: wat is nou het overkoepelende, fundamentele kenmerk van een hoog kantoorgebouw? Zijn antwoord: de verhevenheid zelve. Het aspect van hoogte moet leidend zijn voor de invulling van elk detail"

The force and power of altitude must be in it the glory and pride of exaltation must be in it.

Tenslotte werkt Sullivan toe naar een formulering die deze filosofie, deze fundamentele en principiële benadering voor het oplossen van een ontwerpvraagstuk:

All things in nature have a shape, that is to say, a form, an outward semblance, that tells us what they are, that distinguishes them from ourselves and from each other.

en:

Whether it be the sweeping eagle in his flight, or the open apple-blossom, the toiling workhorse, the blithe swan, the branching oak, the winding stream at its base, the drifting clouds, over all the coursing sun, form ever follows function, and this is the law. Where function does not change form does not change.

want:

It is the pervading law of all things organic and inorganic, of all things physical and metaphysical, of all things human and all things superhuman, of all true manifestations of the head, of the heart, of the soul, that the life is recognizable in its expression, that form ever follows function. This is the law.

Vorm volgt functie, maar het is juist de ziel van de functie die gevonden moet worden en waar de passende vorm bij gevonden moet worden.

De laatste zin in dit korte essay (zes pagina’s) is 300+ woorden lang. Sullivan stijgt daarin zelf ook tot extatische hoogtes. Download een PDF van het essay hier.

_
Zie ook: Graphic Designers Have Always Loved Minimalism. But At What Cost?

_
23/365