Erfgoedtoekomsten, notities bij

Erfgoed: van het verleden, in het heden, voor de toekomst is het traditionele kader. Maar voor wie, wanneer en hoe in welke toekomst wordt zelden concreet gemaakt. Terwijl je door middel van erfgoedprocessen juist vorm geeft aan mogelijke toekomst(en): “assembling, building and designing future worlds”.

In Heritage Futures, Comparative Approaches to Natural and Cultural Heritage Practices analyseren en beschrijven de auteurs erfgoedconservatie als een set creatieve, dialogische, meer-dan-alleen-menselijke betrekkingen tussen personen, objecten, plaatsen en praktijken. Door erfgoed vooral te beschouwen als een set aan processen worden de toekomst-vormende aspecten van erfgoed beter zichtbaar. De gegeneraliseerde processen zijn:

  1. Categoriseren – identificatie, naamgeving, documenteren
  2. Cureren – verzamelen, selecteren, toekennen, waarderen, etc.
  3. Conserveren – verzorging, conservering, opslag, archiveren, beheren
  4. Communiceren – gebruiken, interpreteren, tentoonstellen, verspreiden, waarden uitdrukken

Mogelijke/alternatieve toekomsten vormgeven door middel van erfgoedpraktijken is per definitie speculatief en emergent. Het creatieve potentieel van deze benadering wordt aan de hand van vier thema's in kaart gebracht:

  1. Diversiteit – in biologisch, cultureel en linguistisch opzicht.
  2. Overvloed – “coping with overflow”
  3. Onzekerheid – hoe kan het ongewisse van een toekomst als creatieve/innoverende factor werken?
  4. Transformatie – Als proces ipv object centraal staat, (hoe) kunnen processen van vergankelijkheid onderdeel worden gemaakt van de erfgoedpraktijk?